مقدمه 

بسیاری از مردم امروز در مورد بلاک چین (blockchain) اطلاعاتی ندارند و وبه آن فکر هم نکرده اند که چه چیزی میتواند باشد و حتی  میتوان گفت به ندرت کسانی پیدا میشوند که حتی این کلمه به گوششان نخورده است . ما در این جا به توضیح و نحوه عملکرد آن میپردازیم.

در ابتدا با یک مثال شروع میکنیم: اگر در یک روز تعطیل و یا عادی شخصی از خانواده،دوست و یا همکار با شما تماس بگیرد و تقاضای درخواست پول کند شما چه پاسخی میدهید؟ خب معلوم است  وقتی شما بتوانید کمکی کنید حتما این کار را انجام میدهید. اما چطور؟

 با مراجه به بانک و یا با استفاده از درگاه های اینترنتی به صورت آنلاین به حساب طرف مقابلتان پول واریز میکنید در این صورت میتوان از این صحبت نتیجه گرفت که بانک عملیات و کار شما را انجام میدهد و بانک نقش یک واسط با اعتماد و مطمئن برای شما و هرشخص دیگری است. حالا به این فکر کنید که آیا سیستمی وجود دارد که  شما این کار را به تنهایی و بدون نیاز به واسطه بانک انجام دهید؟!!

بلاک چین به زبان ساده

خب شاید جالب باشه که بدانید با توجه به مثال بالا ، این کار را میتونین با داشتن مقداری بیت کوینbitcoin اغاز کنید.

برای شروع  به یک گروه از افراد نیاز است که از اطلاعات حساب کاربری یکدیگر اطلاع دارند اما از هویت هم بی اطلاع!

در ابتدا یک پوشه خالی وجود دارد که افراد کم کم با صفحات خود به این پوشه اضافه میشوند وبا این صفحات قرار است معاملاتی را انجام دهد. زمانی که بخواهد معامله ای رخ دهد همه افراد در سیستم حضور دارند و اماده نوشتن هر معامله ای در سیستم خود هستند . برای مثال شخص شماره دو میگوید من میخواهم برای شخص شماره نه، ۱۰ دلار بفرستم در این صورت تمام افراد آن را یادداشت میکنند.

در ادامه افراد حاضر بررسی میکنند که ایا حساب شخص شماره یک به اندازه کافی مقدار پول برای انتقال دارد  یا خیر و اگر کافی بود انتقال پول را ثبت مبکنند و معامله به طور کامل انجام میشود.

به مرور زمان افراد حاضر در شبکه احساس نیاز به، انتقال پول به دیگران  را ، می کنند و هر وقت بخواهند معامله ای انجام دهند آنرا به دیگران اعلان میکنند و افراد می شنوند و در صفحه خود یادداشت میکنند. این کار آنقدر ادامه پیدا میکند که تا همه افراد از فضای صفحه فعلی خود خارج شوند و این زمانی اتفاق می افتد که فضای صفحه شان پرشده باشد. برای مثال اگر صفحه فضای ۱۰ معامله را داشته باشد در صورتی که به ۱۰ تا رسید صفحه بسته میشود و از صفحه خارج میشوند. در این زمان صفحه را داخل پوشه کنار  گذاشته و برای معاملات جدید یک صفحه جدیدی را اورده و تمام مراحل تکرار میشود.

نحوه رمزنگاری بلاک چین ها

قبل از اینکه ما صفحه را درون پوشه مان کنار بگذاریم باید ان را با کلید منحصر به فردی که مورد موافقت و تایید  افراد درون شبکه هست  مهرموم کنیم(رمزنگاری کنیم) این کار باعث میشود از هرگونه تغییر و استفاده های نادرست توسط ذیگر افراد در هر زمان جلوگیری شود و برای همیشه درون همین پوشه مهرموم بماند.

اگر افراد به مهر اعتماد کنند به محتوای صفحه هم اعتماد می کنند و این مهر صفحات، روش آشکاری است. در واقع این مهر کار همان شخص ثالث است که اعتماد مارا جلب میکرد.

برای مهرموم کردن اطلاعات ما از کدهش برای رمزنگاری استفاده میکنیم بنابراین هر صفحه و یا بلاک دارای رمز است که از هرگونه تغییر و مخربی در امان است. بگذارید این گونه تصور کنیم که یک ماشین داریم که اطلاعاتی را ازسمت چپ به ان میدهیم و این اطلاعات طی الگوریتم رمزنگاری هش تبدیل به کد میشوند و از سمت راست کدمهرموم شده هش را دریافت میکنیم. در واقع به صورت input-output است .

برای مثال:

 اگر بخواهیم از اعتبار محتوای صفحه و یا بلاک  مطمئن شویم محتوای صفحه را همراه با کد رمزنگاری هش همان صفحه ارسال میکنیم اگر صفحه ای که در خروجی دریافت کردیم برای مثال با پیشوند  000 همراه بود اطلاعات از صحت و امنیت برخودار است و در غیر این صورت باید ان را دور انداخت. ما از این مکانیزم برای رمزنگاری صفحات استفاده کرده و به ترتیب در پوشه قرار میدهیم.

ما برای پلمپ صفحات خود که شامل  معاملات در شبکه هستند  باید عددی را تشخیص دهیم که زمانی که صفحه  در لسیت معاملات قرارگرفت و به دستگاه و یا ماشین منتقل شد کلماتی را با پیش فرض 000 که در سمت راست شروع میشود دریافت کنیم. این عددی که محاسبه میشود در واقع صفحه  با همین عدد مهرموم و رمزنگاری میشود

عملکرد بلاک چین ها

خب تا اینجا از نحوه رمزنگاری و مهرموم صفحات اشنا شدیم .برمیگردیم به ادامه بحث که بعد از اتمام معامله ها و بستن صفحه ی پرشده و ایجاد صفحه جدید برای نوشتن معاملات جدید چه اتفاقی می افتد.

زمانی که همه برای ثبت و نوشتن معاملات جدید از صفحه خارج شدند تمام افراد حاضر درشبکه کدهش  و یا شماره مهر صفحه را محاسبه می کنند و اولین شخصی که به عدد رسید به بقیه اعلان میکند،

به محض اینکه همه از این شماره آگاه شوند آن را مورد بازبینی قرار میدهند که آیا بازدهی لازم را برایشان  دارد یا خیر(بازدهی آن را تایید کنند) و در صورتی که پاسخ مثبت دریافت کنند آن را با همان شماره برچسب میزنند و در پوشه هایشان قرار میدهند و در غیر صورت براثر اشباهاتی که در معامله داشتند و استفاده های نادرست باید صفحه شان را دور انداخته و یک کپی از دیکران بگیرند و اگر این کار را نکنند حذف میشونند.

حالا این سوال پیش می آید که محاسبه این شماره برای دیگران چه منفعتی دارد؟

پاداش! درسته پاداش … هر شخصی به ازای محاسبه عدد های هش پاداشی دریافت میکند و حساب خود را بدون کاستن از دیگران ارزشمند و افزوده میکند که این پاداش ها در قالب بیت کویین داده میشود که خالی از لطف نیست که گفته شود بیت کویین اولین ارز معامله شده در بلاک چین است.وقتی حساب افراد، بیت کویین کافی داشته باشد دارای ارزش بیشتری است و رشد بیشتری دارند.

روند بستن و ایجاد صفحات در یک پوشه همیشه ادامه دارد و اگر هر صفحه را به عنوان یک بلوک معاملات و و پوشه را به عنوان زنجیری که تمامی صفحات به آن زنجیر قرار دارد تصور کنیم، با این توضیحات  مفهوم و عملکرد بلاک چین را دریافته ایم .

نکته ی مهمی که باید به آن پرداخته شود این است که اگر ما بخواهیم به صفحات گذشته باز گردیم و تغییراتی ایجاد کنیم پس کد مهرموم شده  آن چه میشود؟ چطور میتوان آن را دوباره پلمپ کرد ؟

در اینجا میتوان گفت که زمانی که بخواهیم آن را مهرموم کنیم باید علاوه بر محتوای صفحه ی معاملات،  شماره مهر به اضافه خروجی قبلی همین صفحه را به ماشین داده تا در خروجی شماره مهر جدید را بدهد.

بنابراین هم محتوای صفحه تغییر میکند و هم شماره ی مهرموم آن.

لازم به ذکر این نکته هست که هر چه زنجیره طولانی تر باشد نشان از صحت آن دارد.

از نقاط ضعف بلاک چین میتوان گفت که اگر حداکثر تعداد نفرات درون زنجیره یا بلاک چین ها  اختلال ایجاد کنند و مخرب باشند باعث فروپاشی آن زنجیره میشوند اما اصولا بیشتر افراد صادق هستند.

کلام آخر

در نهایت باید گفت که درواقع بلاک چین blockchain یک زنجیره ای از بلوک ها است که این بلوک ها میتوانند معاملاتی ارزی دیجیتال باشند که داراش ارزش و  مقادیری است و همچنین اطلاعات بایگانی و طبقه بندی شده و …

دنیای بزرگ بلاکچین رشد تصاعدی دارد و در آینده نزدیک شاهد ظهور شگفتی های نوینی از سمت آن خواهیم بود.

امیدوارم این مطالب باعث آگاهی بیشتر کاربران در دنیای فناوری باشد.